Diversiteit in Gezinsvormen.
Er is meer dan het klassieke plaatje

Gezinnen zijn er in alle soorten en maten. Waar we vroeger vaak dachten aan het klassieke plaatje van vader, moeder en kinderen, zien we tegenwoordig steeds meer variatie: van eenoudergezinnen en samengestelde gezinnen tot regenbooggezinnen en poly-constructies. In ons nieuwe Empower Diversity-artikel verkennen we deze diversiteit en laten we zien waarom het belangrijk is om voorbij het traditionele beeld te kijken.

Wat is een gezin?

Voor sommigen is dat nog steeds: papa, mama en kinderen. Maar als we om ons heen kijken, zien we allang dat die vorm niet meer de enige is. Vandaag de dag bestaan er gezinnen in allerlei vormen: eenoudergezinnen, samengestelde gezinnen, regenbooggezinnen, poly-gezinnen en alles daartussenin. Die veranderingen zijn niet zomaar trends. Ze vertellen ons iets over hoe mensen leven, liefhebben en samen verantwoordelijkheid nemen. En dat heeft invloed op hoe we onze samenleving inrichten.

Hoe ziet het gezin van vandaag eruit?

In Nederland vormen tweeoudergezinnen nog steeds de meerderheid zo’n 77% van de gezinnen met kinderen. Daarbinnen zijn de meeste ouders getrouwd (59%), terwijl 18% samenwoont zonder te trouwen. Daarnaast telt Nederland ruim 600.000 eenoudergezinnen. En bijna 1 op de 5 kinderen groeit op in een samengesteld gezin, bijvoorbeeld met een stiefouder of in een co-ouderschapsregeling. Wat verder opvalt: we wonen steeds vaker alleen. Ongeveer 1 op de 5 Nederlanders leeft in een eenpersoonshuishouden. De traditionele gezinsstructuur is dus al lang niet meer de norm.

LGBTQ+-gezinnen

Zo’n 18% van de Nederlanders van 15 jaar en ouder identificeert zich als onderdeel van de LHBTQIA+-gemeenschap. Hoewel er nog weinig harde cijfers zijn over LHBTQ+-ouders, is wel duidelijk dat ouderschap in deze groep steeds zichtbaarder wordt. Denk aan twee moeders of twee vaders die samen een gezin vormen via adoptie, draagmoederschap of co-ouderschap. In andere landen groeit dit aandeel ook. In het Verenigd Koninkrijk is bijvoorbeeld 1 op de 5 adopties afkomstig van een same-sex koppel. In Australië en Denemarken zien we soortgelijke trends.

Polyamoureuze gezinnen (meervoudige liefde)

Ook polyamoureuze relaties waarbij mensen met meerdere partners tegelijkertijd een liefdevolle, open en eerlijke relatie hebben komen voor in Nederland. Naar schatting gaat het om zo’n 0,7% tot 0,8% van de volwassenen, wat neerkomt op tienduizenden mensen. Soms vormen zij ook samen een gezin, met gedeelde zorg voor kinderen. Hoewel deze gezinnen nog vaak onzichtbaar zijn, groeit de maatschappelijke interesse. In Spanje, bijvoorbeeld, staat bijna de helft van de bevolking positief tegenover polyamorie.

Gezinnen zijn er in alle soorten en maten. Waar we vroeger vaak dachten aan het klassieke plaatje van vader, moeder en kinderen, zien we tegenwoordig steeds meer variatie: van eenoudergezinnen en samengestelde gezinnen tot regenbooggezinnen en poly-constructies. In ons nieuwe Empower Diversity-artikel verkennen we deze diversiteit en laten we zien waarom het belangrijk is om voorbij het traditionele beeld te kijken.

Wetgeving blijft achter

Onze wetten zijn nog grotendeels gebaseerd op het klassieke gezin van twee ouders. Maar wat als je met drie volwassenen samen een kind opvoedt? Of als een kind opgroeit bij twee moeders, maar de niet-biologische moeder niet automatisch wordt erkend als ouder? Er is behoefte aan meer flexibiliteit in zaken als ouderschapsverlof, erfrecht, zorgtoegang en juridische erkenning van ouderschap.

Representatie en erkenning

Zichtbaarheid van verschillende gezinsvormen is cruciaal. In de media, op scholen, bij hulpverleners. Niet iedereen groeit op in een “standaardgezin”, en dat hoeft ook helemaal niet. Toch voelen mensen zich vaak buitengesloten als hun gezin niet wordt herkend of erkend in taal, beleid of beeldvorming.

En de sociale cohesie dan? (sociale samenhang)

Sommigen vragen zich af: raakt de samenleving niet versnipperd als iedereen ‘maar wat doet’? Maar het tegendeel blijkt vaak waar. Veel nieuwe gezinsvormen laten juist zien hoe mensen creatieve, liefdevolle manieren vinden om voor elkaar te zorgen. Denk aan twee ouders die samen opvoeden na een scheiding, drie volwassenen die gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor een kind, of queer-netwerken waarin kinderen meerdere vertrouwde volwassenen om zich heen hebben. Dat vraagt wel wat van ons allemaal: ruimte maken voor andere perspectieven, en soms ook eigen aannames loslaten.

Tot slot

De samenleving verandert. Niet iedereen leeft, houdt van of zorgt op dezelfde manier en dat is oké. Diversiteit in gezinnen is geen probleem, maar een verrijking. Het nodigt ons uit om opnieuw te kijken naar wat echt telt: liefde, zorg, veiligheid en verbondenheid. Of dat nu gebeurt in een klassiek gezin, een eenoudergezin, een regenbooggezin of een poly-constructie het gaat erom dat mensen er voor elkaar zijn.

Tip: Deel dit artikel gerust met anderen

Hoe meer we weten over elkaars manier van leven, hoe meer begrip en verbinding we kunnen creëren.